«Մենք չպետք է գնանք պատմության հետևից, մենք պետք է գնանք կյանքի հետևից»,-Շվեյցարիայի հայության մի խումբ ներկայացուցիչների հետ հանդիպմանը հայտարարեց Նիկոլ Փաշինյանը՝ խոսելով բարբառների գործածության նվազման մասին։
Նա ներողություն խնդրեց ներկաներից, ասաց՝ այստեղ նստածների մեծ մասն անգամ արևմտահայերեն դժվար է խոսում։
«50 տարի առաջ ձեր շփման միջավայրն ավելի հայկական էր, քան հիմա։ Բա այստեղ էլ մեր դավաճան կառավարությունը չկա, ինչի՞ է ըտենց։ Էդ դեպքում ո՞ւմ ենք մեղադրում դավաճանության մեջ։ Ո՞վ է Ձեզ դավաճանել, որ այսօր ավելի վատ եք խոսում արևմտահայերեն, քան 30 տարի առաջ։ Ո՞վ է դավաճանության մեղավորը, եկեք, գնանք, բռնենք, դատենք»,-ասաց նա։
Նրանք` ովքեր էթնիկ հայ են, բայց չունեն ՀՀ քաղաքացիություն, Սփյուռք են։
«Իրական Հայաստանի տեսանկյունից սփյուռքահայը հայ ազգի մասն է։ Հայ ազգի բազմաթիվ ներկայացուցիչներ կան ՀՀ-ում և հայ ազգի բազմաթիվ ներկայացուցիչներ կան ՀՀ-ից դուրս։ Նրանք՝ ովքեր էթնիկ հայ են, բայց չունեն ՀՀ քաղաքացիություն, Սփյուռք են։ Նրանք՝ ովքեր ունեն ՀՀ քաղաքացիություն, իրենք Սփյուռք չեն։ Իմ կարծիքով, միջնաժամկետում և երկարաժամկետում ազգությունն ու քաղաքացիությունն ավելի շատ են իրար հետ կապվելու։
Սփյուռքից ավելի մեծ արտագաղթ կա ու միշտ եղել է, քան՝ ՀՀ–ից։ Սփյուռքից արտագաղթն այն է, երբ որ մարդը, լինելով ծագումով հայ, հայերեն չի խոսում, հայերեն չի կարդում, հայերեն ավանդույթով չի ապրում, դա արտագաղթ է, և մի իքս պահի, թեկուզ ազգանունը պահպանվում է, բայց ինքն իրեն չի ասոցացնում հայ ազգի հետ, դա արտագաղթն է։ ՀՀ-ից երբեք ավելի մեծ արտագաղթ չի եղել, քան հենց այսօր այդ արտագաղթը կա Սփյուռքից։ Մենք այսօր Սփյուռքը կորցնում ենք, և Սփյուռքը փրկելու միակ տարբերակը ՀՀ-ն է, և մարդու ասոցացումը ՀՀ-ի հետ՝ որպես հայրենիքի, հակառակ դեպքում՝ մենք Սփյուռք չենք ունենա»,- ասել է Փաշինյանը։