Էներգետիկ գործարքներից և աշխարհաքաղաքական զգուշավորությունից բթացած՝ Եվրոպայի արձագանքը Ադրբեջանի ագրեսիային երկար ժամանակ լռում էր: Այս մասին գրում է Politico-ն իր հոդվածում՝ ԵՄ արտաքին քաղաքականության դեպարտամենտի ղեկավար Կայա Կալլասի Ադրբեջան կատարած այցի վերաբերյալ։
Եվրոպացի խորհրդարանականներն արդեն իրենց դժգոհությունն են հայտնել Կալլասի այցի կապակցությամբ։
Ապրիլի 24-ին աշխարհասփյուռ հայությունը հարգեց 1915 թվականի ցեղասպանության ժամանակ զոհված 1,5 միլիոն հայերի հիշատակը։ ԵՄ արտաքին քաղաքականության պատասխանատու Կայա Կալլասը հաջորդ օրը նախընտրեց այցելել Ադրբեջան, այլ ոչ թե հարևան Հայաստան, ինչպես անում են սովորաբար շատ դիվանագետներ:
Բաքու այցը նախատեսված էր որպես տարածաշրջանային շրջագայություն:
«Ի՞նչ հաղորդագրություն է ուղարկվում, երբ եվրոպացի բարձրաստիճան դիվանագետը ժպտում է Բաքվի տեսախցիկների առաջ հենց այն պահին, երբ Հայաստանի քաղաքացիները ծաղկեպսակներ են դնում Երևանի հուշահամալիրում՝ զոհերի հիշատակին։ Ինչո՞ւ է Կալլասը սիրաշահում Ադրբեջանին այդքան զգայուն ամսաթվին». այս հարցերն է ուղղել Մեծ Բրիտանիայի Լորդերի պալատի անդամ լորդ Մարկ Մաքինեսը:
«Դուք այցելում եք Բաքվի ավտորիտար ռեժիմին և խուսափում եք ժողովրդավարությունից Երևանում: Մինչ Ադրբեջանը մերժում է մեր արժեքները, Հայաստանը մոտենում է Եվրամիությանը». այս մասին գրել է Բունդեսթագի նախկին պատգամավոր Մայքլ Ռոթը։
Իսկ ֆրանսիացի օրենսդիր Իզաբել Սանտյագոն ասել է, որ սարսափելի է իմանալ, որ ԵՄ բարձր ներկայացուցիչը մեկնում է Ադրբեջան ապրիլի 25-ին, մինչ հայ բանտարկյալները շարունակում են մնալ Բաքվի բանտերում:
«Իրավիճակն էլ ավելի է սրվում այսօրվա Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև առկա սուր հակադրությամբ։ Վերջին ութ տարիների ընթացքում Հայաստանը ժողովրդավարական վերածնունդ է ապրել։ 2018 թվականի թավշյա հեղափոխությունից հետո երկիրը բարեփոխումներ է իրականացրել կոռուպցիայի դեմ պայքարի և օրենքի գերակայության ամրապնդման համար։ Ընդամենը անցյալ ամիս Հայաստանը օրենք ընդունեց ԵՄ անդամակցության գործընթաց սկսելու մասին՝ արտացոլելով երկրի ապագան Եվրոպայի հետ կապելու ժողովրդական պահանջը: Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի կառավարությունն առաջնորդվում է եվրոպական արժեքներով:
Ի հակադրություն, նախագահ Իլհամ Ալիևի օրոք Ադրբեջանը դարձել է հիմնական ինքնավարություն: Բաքվում իշխանությունը կենտրոնացած է մեկ ընտանիքի ձեռքում, այլախոհությունը ճնշված է, լրագրողները բանտարկված են, ընտրությունները ձևական են։ 2024 թվականի փետրվարին Ալիևը վերընտրվեց հինգերորդ անգամ՝ հավաքելով ձայների 92 տոկոսը ընտրություններում, որոնք դիտորդներն անվանեցին կեղծիք։ Ալիևի ռեժիմն անգամ Ալիևի կնոջն է նշանակել փոխնախագահ։
Միջազգային հարթակում Բաքուն իրեն լկտի և ագրեսիվ է պահում։ 2020 թվականին նա պատերազմ սկսեց Լեռնային Ղարաբաղում էթնիկ հայերի դեմ՝ խախտելով փխրուն հրադադարը։ Ավելի ուշ ադրբեջանական ուժերը շրջափակեցին և հարձակվեցին տարածաշրջանի վրա՝ ստիպելով ավելի քան 100,000 հայ խաղաղ բնակիչների լքել իրենց նախնիների տները. մարդասիրական աղետ, որը ծավալվեց իրական ժամանակում, երբ Եվրոպան դիտորդի դերում էր: Մինչ օրս Ադրբեջանն անօրինական կերպով պատանդ է պահում հայ ռազմագերիներին և քաղաքացիական անձանց»,- գրում է Politico-ն ու հավելում, որ չնայած այս ամենին, այն պահից ի վեր, երբ Եվրոպան փորձեց հրաժարվել ռուսական գազից, նա Ադրբեջանին վերաբերվում էր որպես ողջունելի գործընկերոջ:
Թվում է, թե երբ Եվրոպան նայում է Կովկասին, տեսնում է Ադրբեջանի նավթի ու գազի հորերը, բայց անտեսում է Հայաստանի ժողովրդավարությունն ու անվտանգությունը։
Էներգետիկ գործարքներից և աշխարհաքաղաքական զգուշավորությունից բթացած՝ Ադրբեջանի վարած ագրեսիային միջազգային արձագանքը երկար ժամանակ թույլ է եղել: Բայց եվրոպական անվտանգությունն ու արժեքներն անբաժանելի են, և դաշինքը չի կարող բացառություններ անել՝ չխաթարելով իր բարոյական հեղինակությունը։
«Պաշարման մեջ գտնվող երիտասարդ ժողովրդավարության՝ Հայաստանին աջակցելը ոչ միայն ճիշտ բան է, այլև ծառայում է Եվրոպայի սեփական երկարաժամկետ շահերին կայուն, կանոնների վրա հիմնված միջազգային կարգի մեջ»,- եզրափակվում է հոդվածում: