2024 թվականի սկզբին Վլադիմիր Պուտինը հայտարարեց, որ Ռուսաստանին անհրաժեշտ է նոր ազգային նախագիծ, այս անգամ՝ ուղղված քաղաքացիների «առողջության պահպանմանը»։ Այդ ծրագրերից մեկը ծերացման դեմ պայքարն է, որը վաղուց մտահոգում է Ռուսաստանի իշխանություններին։
Նախագծի մեկնարկին, որը, ըստ պաշտոնյաների, պետք է «փրկի 175 հազար կյանք» մինչև 2030 թվականը, չխոչընդոտեց նույնիսկ պատերազմը (որում Ռուսաստանը բազմապատիկ ավելի շատ քաղաքացիների է կորցնում): Meduza-ն և «Սիստեմա» հետաքննական նախագիծը պատմել են, թե ինչպես է առաջացել մարդասիրական ազգային նախագիծը, ինչ կապ ունեն դրա հետ Կովալչուկ եղբայրները (Պուտինի մտերիմ ընկերները) և ինչպես է այս ամենի հետ կապված օրգանների բիոտպագրությունը։
Հունիսի սկզբին ՌԴ Առողջապահության նախարարությունը պահանջել էր, որ ռուսական գիտահետազոտական ինստիտուտներն (ԳԻՀ) անհապաղ ներկայացնեն ծերացման դեմ պայքարի վերաբերյալ մշակումները։ Մասնավորապես, գիտնականները պետք է առաջարկեն՝
• բջջային ծերացման բեռի նվազեցմանն ուղղված բժշկական արտադրանքի մշակում (սարկոպենիա, ծերունական ասթենիա, օստեոպորոզ և այլն), «տարբեր մեթոդներով կենսաբանական տարիքի գնահատմամբ»,
• նոր նեյրոտեխնոլոգիաների և հարակից բժշկական արտադրանքների մշակում, որոնք ուղղված են «ճանաչողական և զգայական խանգարումների կանխարգելմանը և զարգացմանը»,
• իմունային համակարգի շտկման նոր մեթոդների մշակում՝ «հիմնվելով ծերության ժամանակ բացահայտված կրիտիկական ցուցանիշների վրա»,
• բժշկական տեխնոլոգիաների և արտադրանքի նոր մեթոդների մշակում՝ «հիմնված բիոտպման տեխնոլոգիայի վրա»։ Ազգային բժշկական գիտահետազոտական կենտրոններից մեկի աշխատակիցը խոստովանել է, որ զարմացել է, երբ տեսել է այդ փաստաթուղթը։
«Իհարկե, հիմա մենք վերականգնելու ոչինչ չունենք՝ բացի այս հին կոճղերից [տարեց ռուս քաղաքական գործիչներից]: Այսինքն՝ հենց հիմա [երբ պատերազմը գնում է] մենք պետք է ամեն ինչից հրաժարվենք։
Այս ցինիզմը նույնիսկ տարակուսելի է»,- նշել է աղբյուրը։ Գիտնականների խոսքով՝ մշակումները դեռևս չեն ուղարկվել Առողջապահության նախարարություն և դժվար թե կարողանան որևէ էական բան ուղարկել։ Նամակը կազմվել է «գոնե մի բան տվեք» սկզբունքով։ «Ամենամեծ շեֆը խնդիր է դրել, և պաշտոնյաները շտապում են ամեն կերպ դա իրականացնել»,- բացատրել է զրուցակիցներից մեկը։
Ըստ Meduza-ի և «Սիստեմա»-ի աղբյուրների՝ ծրագրի գլխավոր լոբբիստը Կուրչատովի ինստիտուտի ղեկավար Միխայիլ Կովալչուկն է, ում անվանում են «Պուտինի սիրելի ֆիզիկոս»: Նա հայտնի է նաև հակագիտական հայտարարություններով և Ռոսատոմի հետ մտերմությամբ: Կովալչուկի եղբայրը՝ Յուրին, բիզնես է վարում և պատասխանատու է Պուտինի փողերի, կանանց և հանգստի համար։ Միաժամանակ, ինչպես պարզել են Meduza-ն և «Սիտեման», Ռուսաստանը որոշակի առաջընթաց է գրանցել ծերացման դեմ պայքարում։ Ամենաուշագրավ արդյունքներն օրգանների բիոտպագրության ոլորտում են։
Այս ուղղությամբ առաջատարներից է 3D Bioprinting Solutions լաբորատորիան, որը ստեղծվել է 2013 թվականին Invitro-ի նախկին սեփականատեր Ալեքսանդր Օստրովսկու կողմից։ Պատերազմի մեկնարկից հետո գործարարը ստիպված է եղել վաճառել իր բիզնեսի մեծ մասը և տեղափոխվել Եվրոպա, իսկ բիոտպագրության տեխնոլոգիան անցել է «Ռոսատոմի» հսկողության տակ և ներկայումս օգտագործվում է Ուկրաինայում վիրավորված պատերազմի վետերաններին բուժելու համար։