2025-ի աշխատանքային տարին սկսվեց քաղաքացիների վրա ծանրացած ֆինանսական բեռի շուրջ աղմուկով՝ տրանսպորտի սակագնի թանկացում, անցում էլեկտրոնային համակարգի, որը թերի է աշխատում, հարկային բեռի ավելացում, գույքահարկի թանկացում, դա էլ քիչ էր՝ քաղաքացիները պարտադիր պետք է եկամուտների հայտարարագիր ներկայացնեն:
2025 թվականի հունվարի 1-ից մեր ՀՀ հարյուր հազարավոր քաղաքացիներ օրենքով սահմանված կարգով, իրենց եկամուտների մասով դարձան պարտադիր հայտարարատուներ, որին էլ, ինչպես գրեթե բոլոր փոփոխությունների դեպքում քաղաքացին գնալու է անպատրաստ: Այս ամենն ուղեկցվում է և՛ տեխնիկական, և՛ սոցիալական խնդիրներով:
Խնդիրներից մեկն, ըստ քաղաքացիների, կայանում է նրանում, որ շատերը էլեկտրոնային հաղորդակցման միջոցներին չեն տիրապետում: Երկրորդ, դա առաջացնելու է որոշակի կոնկրետ ծառայություններից օգտվելու պահանջ, ինչն էլ բերելու է լրացուցիչ ֆինանսական ծախսեր: Սրանք դեռ քիչ են, կա նաև իրազեկվածության կամ մեթոդական աջակցության խնդիր, ինչի մասին էլ վկայում է նաև այն, որ տասնյակ հազարավոր մարդիկ, որոնք հայտարարատու էին արդեն 2024 թվականից սկսած, ըստ էության մինչ օրս չեն ներկայացրել իրենց հայտարարգրերը, և դրա հետևանքով կունենան լրացուցիչ տուգանքներ:
Հարցերը շատ են. MediaHub-ը զրուցեց փաստաբան-փորձագետ Մարատ Ատովմյանի հետ, որը պարզաբանեց ամենից շատ հարցականներ առաջ քաշած կետերը: Խոսքը, հատկապես, դրսից ստացվող ֆինանասական հոսքեր ունեցող անձանց մասին է, որոնք պատկերացում չունեն՝ այդ գումարը հարկվելո՞ւ է, ինչպե՞ս է դա տեղի ունենալու և այլն, իսկ այդպիսիք շատ են. հատկապես մարզային բնակչության մեծամասնությունը ամեն ամիս գումար է ստանում է արտագնա աշխատանքի մեկնած հարազատներից:
«Այս տարի հայտարարագիր ներկայացնելու պահանջը տարածվում է միայն աշխատողների վրա: Ոչ թե բոլոր քաղաքացիները պետք է հիմա այդ հայտարարագրերը ներկայացնեն, այլ այս փուլում միայն աշխատողները: Հավանաբար, մյուս տարի արդեն բոլորը, այդ թվում չաշխատողները: Անձը, այս դեպքում հայտարարագրողը, պետք է ներկայացնի իր եկամուտները, այդ թվում դրսից տրանսֆերտները, որն էլ կդիտարկվի որպես եկամուտ, ինչի համար էլ կհարկվի»,– ասաց մեր զրուցակիցը:
Ճշտող հարցին, թե արդյո՞ք այս փոփոխությունը չի ոտնահարում քաղաքացիների իրավունքները, փաստաբանը նշեց.
«Որքանով տեղյակ եմ, հիմնավորումներից մեկը կոռուպցիայի դեմ պայքարն է, այսինքն, որպեսզի ապօրինի գույքը չձևակերպվի այլ անձանց անունով կամ եթե ձևակերպվում է ապա հայտնաբերվի: Բայց ես կարծում եմ, որ մեր հասարակությունը չի գտնվում այն սոցիալ-տնտեսական վիճակում, կամ մեր պետությունը չունի այդ կազմակերպչական կարողությունները, որ այդ ամենը հիմա ներդրվեր: Կարծում եմ ժամանակավրեպ է: Տեսնենք, թե որքանով համապատասխան մարմիններն ի վիճակի կլինեն համապատասխան տեղեկությունները մշակել, կամ որքանով է այդ ամենը տեղին»,- ընդգծեց նա:
Ատովմյանը նշեց, որ միայն ժամանակը ցույց կտա, թե ինչքանով այս ամենը կծառայի իր նպատակին, բայց այն, որ սա կարող է բացասական ազդեցություն ունենալ մեր շատ քաղաքացիների սոցիալ տնտեսական վիճակի վրա նա չի կասկածում:
Նշենք, որ ՊԵԿ-ի պաշտոնական կայքում զետեղված է հայտարարագրման ուղեցույց՝ ովքե՞ր և ինչպե՞ս պետք է իրականացնեն հայտարարագրումը: Այդուհանդերձ, քաղաքացիների հարցերը շատ են, իսկ պատասխանները դեռ ոչ հստակ ու ոչ լիարժեք: