100 տարին անցավ, և այսօր արդեն 102 տարի է՝ ապրում ենք որպես ցեղասպանություն տեսած ժողովուրդ: Ի՞նչ է փոխվել 21-րդ դարում՝ մեկ դարից ավել այս ընթացքում, երբ աշխարհի տարբե րծայրերում տարբեր երկրների միջև տակավին կան տարածքային չլուծված հարցեր, պատերազմական իրավիճակներ, ռասիստական դրսևորումներ… Իսկ աշխարհի առաջատար երկրները «խաղաղություն» են խաղում, ու թուրքը շարունակում է իր թուրքավարի գործունեությունը:
Ապրիլյան պատերազմը դրա ցայտուն օրինակն է. կարելի է ասել՝ չհայտարարված պատերազմական վիճակում գտնվող մեր հայրենի Արցախի գլխի նդարձյալ ս ևամպեր են կուտակվելու դարձյալ՝ թուրքի ձեռքով: Բայց հայն այլևս 101 տարի առաջվանը չէ՛, այս օրերն ամբողջ աշխարհին ցույց տվեցին, որ ամենավճռական ու օրհասական պահերին մեր ազգը կարողանում է կայծակնային արագությամբ համախմբվել՝ դրսևորելով իր լավագույն որակներն ու իրական տեսակի գերազանց հատկանիշները: Այս անգամ ևս այդպես եղավ՝ մեծ թե փոքր, ահել թե ջահել՝ բոլորս մի բռունցք դարձանք՝ հանուն սեփական հողի ու արժանապատվության: Այս ծանրագույն օրերին բազմաթիվ կորուստներ ունեցանք: Աստված լուսավորի մեր քաջազունների հոգիները. ինչպես ասումե ն՝ հողն արյունով են պահում…
Ոչ հեռավոր անցյալում՝ 1920 թվականին, երբ Հաճընը հայկական քաղաք էր, հաճընցիները, գերադասելով արժանապատիվ մահն անարգ կյանքից, վճռեցին չխոնարհվել թշնամու առջև և կենաց ու մահու կռիվ տվեցին՝ Հաճընի ութամսյա հերոսամարտը: Թուրքը ևս մեկ անգամ համոզվեց, որ հայի ոգին անընկճելի է, ու թեև կոտորածներին զոհ գնացին 35 հազար հաճընցիներ, միևնույն է, մի բուռ փրկվածների սերունդներն այսօ րկենդանի են ու շարունակում են պայքարը: Ասվածի վառ ապացույցն ապրիլյան պատերազմի առաջին օրերին առաջնագիծ մեկնած մեր առյու ծզավակներն են՝ նոր հաճնցի Գևորգ Մղդեսյանն ու արմատներով հաճընցի Սուրեն Ճարատանյանը, որ դարձան անմահ նահատակներ: Մեր նորօրյա պատմության հերոսական էջերում նրանց անունները կգրվեն ոսկե տառերով, իսկ նրանց արյունը չի չորանա ինչպես թուրքի, այնպես էլ՝ «քաղաքակիրթ» աշխարհի ձեռքերին:
«Հաճըն» հայրենակցական միությունը խոնարհվում է ապրիլյան պատերազմում բոլոր անմահացածների և Հայոց ցեղասպանության անմեղ զոհերի հիշատակի առջև և վստահեցնում, որի գործունեությամբ հետամուտ կլինի Ցեղասպանության ճանաչման, դատապարտման ու ամենակարևորը՝ հատուցման գործում:
Հայաստանի «Հաճըն» հայրենակցականմիություն, Արգենտինայի «Հաճըն» հայրենակցականմիությանկենտրոնականվարչություն, Հունաստանի, Բրազիլիայի, ԱՄՆ-ի, Ֆրանսիայի «Հաճըն» հայրենակցականմիություններ